ĐIỀU TRỊ BỆNH NGỨA VÔ CĂN

Chất trung gian

Histamine là chất trung gian nổi tiếng. Nó được tổng hợp và lưu trữ trong các tế bào mast trong da và được giải phóng theo các kích thích khác nhau. Các chất trung gian khác (ví dụ như neuropeptide) có thể gây phóng thích histamin hoặc hoạt động như các chất gây ngứa, do đó giải thích lý do tại sao các thuốc chống histamine cải thiện một số trường hợp ngứa, chứ không phải tất cả. Opioid có tác dụng ngứa trung ương cũng như kích thích ngứa qua giải phóng histamine ngoại vi.

Cơ chế

Có 4 cơ chế ngứa:

• Da liễu Tại da-Cơ chế này thường được gây ra bởi các quá trình viêm hoặc bệnh lý (ví dụ: nổi mày đay, eczema).

• Toàn thân: Cơ chế này liên quan đến các bệnh của các cơ quan khác ngoài da (ví dụ: ứ mật).

• Bệnh thần kinh: Cơ chế thần kinh liên quan đến bệnh lý hệ thần kinh trung ương hoặc hệ thần kinh ngoại vi (ví dụ, xơ cứng rải rác).

• Tâm thần: Cơ chế này có liên quan đến các tình trạng tâm thần.

Ngứa nhiều sẽ kích thích gây ra sự cào gãi, do đó có thể gây ra các tình trạng da thứ phát (viêm, dị ứng, nhiễm trùng), có thể dẫn đến ngứa nhiều hơn do phá vỡ rào cản da. Mặc dù cào gãi có thể làm giảm tạm thời cảm giác ngứa bằng cách kích hoạt các nơ-ron thần kinh ức chế, nó cũng dẫn đến sự khuếch đại ngứa ở mức độ trung ương não bộ làm trầm trọng thêm vòng xoắn, càng kích thích gãi.

Rối loạn da

Nhiều bệnh lý da gây ra ngứa. Phổ biến nhất bao gồm: Da khô; viêm da dị ứng; Viêm da tiếp xúc; Nhiễm nấm da

Rối loạn hệ thống

Trong bệnh lý hệ thống, ngứa có thể xảy ra có hoặc không có tổn thương da. Nếu ngứa là triệu chứng nổi bật mà không có tổn thương da, cần cân nhắc kỹ lưỡng chẩn đoán bệnh lý hệ thống và thuốc. Bệnh lý hệ thống thường ít gây ngứa hơn là các bệnh da, nhưng có một số nguyên nhân thông thường hơn bao gồm

• Phản ứng dị ứng (ví dụ như đối với thực phẩm, thuốc, côn trùng cắn)

• Ứ mật

• Bệnh thận mạn tính

Các triệu chứng ngứa ít thường gặp hơn ở bệnh lý toàn thân bao gồm cường giáp, suy giáp, tiểu đường, thiếu chất sắt, viêm da dạng herpes, và bệnh đa hồng cầu vô căn.

Điều trị ngứa

Chăm sóc da

Ngứa do bất kỳ nguyên nhân nào cũng giảm nhờ việc sử dụng nước mát hoặc ấm (nhưng không nóng) khi tắm, xà phòng nhẹ hoặc dưỡng ẩm, thời gian và tần suất tắm hạn chế, bôi trơn thường xuyên, làm ẩm không khí khô và tránh mặc quần áo gây kích ứng. Tránh các chất tiếp xúc gây kích ứng (ví dụ, quần áo len) cũng có thể hiệu quả.

Thuốc đặc trị

Thuốc kê đơn có thể giúp ích trong ngứa khu trú. Các lựa chọn bao gồm dạng cream hoặc dạng lotion chứa camphor và/hoặc menthol, pramoxin, capsaicin, hoặc corticosteroid. Corticosteroid có hiệu quả trong việc làm giảm ngứa gây ra bởi viêm nhưng nên tránh sử dụng khi không có bằng chứng viêm. Nên tránh dùng benzocaine, diphenhydramine, và doxepin vì chúng có thể gây kích ứng với da.

Thuốc toàn thân

Các thuốc dạng hệ thống được chỉ định cho ngứa toàn thân hoặc ngứa tại chỗ không đáp ứng với điều trị tại chỗ. Thuốc kháng histamine, đặc biệt là hydroxyzine có hiệu quả, đặc biệt đối với ngứa đêm và thường được sử dụng nhất. Thuốc kháng histamine an thần phải được dùng thận trọng cho bệnh nhân cao tuổi vào ban ngày vì có thể dẫn đến té ngã; Các loại thuốc kháng histamine không an thần mới hơn như loratadine, fexofenadine, và cetirizine có thể hữu ích để làm giảm ngứa ban ngày. Các thuốc khác bao gồm doxepin (thường được dùng vào ban đêm do mức độ an thần cao), cholestyramine (đối với suy thận, tắc mật và đa hồng cầu nguyên phát), thuốc đối kháng opioid như naltrexone (đối với ngứa do tắc mật) và có thể là gabapentin (ngứa tăng ure máu).

Các tác nhân vật lý có thể có hiệu quả trong điều trị ngứa bao gồm phương pháp trị liệu bằng tia cực tím.

TẠI PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y DƯƠNG QUANG

Bệnh nhân được:

Chích lể, cấy chỉ, thuốc kê đơn;
Đáp ứng giảm triệu chứng ngay sau điều trị.

An toàn, không tác dụng phụ.

......................*********........................